Wszystko o Hidalgo - Ocean Ognia

1. Lista płac

Reżyseria: Joe Johnston
Obsada:
Viggo Mortensen - Frank T. Hopkins
Omar Sharif - szejk Riyadh
Zuleika Robinson - Jazira
Adam Alexi - Malle - Aziz
Louise Lombard - lady Anne Davenport
Said Taghmaoui - książę Bin al Reeh
Adoni Maropis - Sakr
Elizabeth Berridge - Annie Oakley
Frank Collison - Texas Jack Omohundro
Joseph J.Dawson - artysta z show o Dzikim Zachodzie
David Midthunder - Czarny Kojot
Adam Ozturk - beduin
Beverly Graham - dziewczyna z saloonu
Jonathan Passow - kowboj z baru
Victor Talmadge - Rau Rasmussen
Scenariusz: John Fusco na podstawie książki Franka T. Hopkinsa "Hidalgo"
Zdjęcia: Shelly Johnson
Muzyka: James Newton Howard
Montaż: Robert Dalva
Scenografia: Barry Robison
Kostiumy: Jeffrey Kurland
Producenci: Patricia Carr, Casey Silver, Chris Salvaterra
Producent wykonawczy: Don Zepfel
Produkcja: Touchstone Pictures - Hidalgo Productions - Casey Silver Pictures
Tytuł oryginalny: Hidalgo
Premera światowa: 17.02.2004 r. (Texas Film Festival)
Premiera w USA (szeroka dystrybucja): 05.03.2004 r.
Premiera polska: 26.03.2004 r.
Dozwolony od lat: 12
Czas: 133 min.
Dystrybucja w Polsce: Forum Film Poland

2. O filmie

Stany Zjednoczone, lata 90. dziewiętnastego wieku. Frank T. Hopkins, doświadczony kurier słynnej poczty konnej Pony Express, niegdyś tropiciel pracujący dla armii, dowiaduje się o niezwykłym wyścigu zwanym "Ocean Ognia", organizowanym w Arabii Saudyjskiej przez bogatego szejka. Zaproszony do udziału w rywalizacji i skuszony wysoką nagrodą, postanawia wraz ze swym wiernym wierzchowcem - mustangiem Hidalgo - wziąć w niej udział. Wyścig liczy 3000 mil i jego trasa wiedzie przez pustynne tereny. Hopkins musi stawić czoło nie tylko dzikim żywiołom, ale i wielu bezwzględnym konkurentom.

3. Niezwykła historia Franka T. Hopkinsa

Frank T. Hopkins był autorem dwóch nie wydanych wspomnieniowych manuskryptów, które spoczywały w muzeum w Wyoming i które zostały odkryte przez przedstawicieli stowarzyszenia jeździeckiego The Long Rider's Guild na początku 2003 roku. Hopkins napisał też szesnaście artykułów na potrzeby lokalnego magazynu w Vermont. Znawcy i historycy ze stowarzyszenia, nie negując ich walorów czysto literackich, podważyli wiele zawartych tam faktów. Dziś dążą do publikacji całej spuścizny Hopkinsa, ale też i do tego, by odróżnić prawdę od fałszu i fantazji, mających niewiele wspólnego z historią. Powołano zespół siedemdziesięciu międzynarodowych ekspertów z pięciu krajów, który rozpoczął pracę nad analizą wspomnień Hopkinsa i nad żmudnym oddzielaniem prawdy od mitu. Zaangażowali się w tę pracę m.in. kurator Buffalo Bill Museum i dawny sułtan Jemenu. Pierwsze wnioski okazały się dość oczywiste. Hopkins był konfabulatorem, a większość opisanych przez niego wydarzeń albo w ogóle nie miała miejsca, albo dalece odbiegała od faktów.

Historycy z Long Rider's Guild po raz pierwszy wpadli na trop mistyfikacji, gdy zajmowali się sporządzeniem listy słynnych jeźdźców - uczestników długodystansowych wyścigów konnych. Próbowali sprawdzić wiarygodność opowieści o Hopkinsie, których sporo ukazało się w prasie w latach 60. i 70. Zawierały m.in. informacje o tym, że wygrał on ponad 400 wyścigów, w tym trzydziestojednodniowy wyścig w 1886 roku z Teksasu do Rutland oraz arabski "Ocean Ognia". Moim zdaniem, nie ma dowodów na to, że ten człowiek kiedykolwiek siedział w siodle - mówił CuChullaine O'Reilly ze wspomnianego stowarzyszenia. Nie znaleziono żadnych materialnych dowodów na rzekome przewagi Hopkinsa. Natomiast w jego wspomnieniach można znaleźć wzmianki o tym, że jego ojciec był ponoć agentem tajnych służb i tropicielem, jedynym ocalałym ze słynnej masakry oddziałów generała Custera pod Little Bighorn, i że sam Hopkins spotkał Billy Kida i przez lata przyjaźnił się z Buffalo Billem.

Co ciekawe, na przestrzeni lat opowieści te nie były w zasadzie nigdy podważane. Historycy uważają to jednak za dość naturalne. Hopkins publikował swe artykuły i wygłaszał popularne odczyty w latach 30. ubiegłego wieku. Był to czas rozkwitu opowieści o Dzikim Zachodzie. W groszowych powieściach i "autentycznych relacjach" prawda ustawicznie mieszała się z fikcją, a zdarzało się, że fikcja udawała prawdę.

Jednak scenarzysta filmu John Fusco nie zgadzał się z większością powyższych zarzutów. Widział w nich "nieprzemyślane rewizjonistyczne działania elitarnych grup, takich jak stowarzyszenie". Dostrzegał też wyraźne paralele pomiędzy filmem a dyskusją, jaka rozgorzała wokół Hopkinsa. W wyścigu "Ocean Ognia" brały udział rasowe konie arabskie. Niektórym nie mieści się w głowie, że mógł się tam znaleźć nierasowy mustang. Jestem przekonany, że wbrew przeszkodom prawda wyjdzie na jaw. A świadectwom licznych historyków przeciwstawiał kontrświadectwa i przypominał, że wiele faktów z historii Zachodu, uznawanych za oczywiste, jest bardzo słabo udokumentowanych. Poza tym, przywiązał się do historii Hopkinsa. Jeszcze jako student, bardzo interesujący się historią Zachodu, natknął się na materiały o nim. Od 12 lat pracował nad różnymi wersjami scenariusza, konsultował się ze znanymi historykami. Fusco znany jest zresztą z pasji, jaką budzi w nim historia Zachodu. Ma przecież na koncie scenariusze dwóch części "Młodych strzelb".

3. Próba wytrzymałości

Według znawców wyścigów konnych, "Ocean Ognia" był rzeczywiście wyjątkowo ciężką próbą zarówno dla zwierząt, jak i dla jeźdźców. Już po tygodniu zmagań słabsze zwierzęta cierpiały z braku wody, ulegały też groźnym kontuzjom. W terenie, który jeźdźcy dobrze znali, zwierzęta mogły liczyć na skromne porcje życiodajnej wody. W terenie nieznanym było to praktycznie niemożliwe.

Reżyser Joe Johnston tłumaczył, że w scenariuszu Johna Fusco zafrapował go ów motyw przetrwania i wytrwałości. Oczywiście, chciałem nakręcić film, łączący najlepsze tradycje widowisk przygodowych i westernu - mówił. - Ale nie chodziło nam przecież o czystą zabawę. Ta historia mówi o uporze, determinacji i zuchwałości w dążeniu do wytkniętego celu. To powoduje, że niejako przekraczamy sami siebie, wzbogacamy swoje możliwości Ostatecznie praca reżysera też na tym właśnie polega - śmiał się.

Jestem przekonany, że ta historia może naprawdę przemówić do publiczności - wtórował mu producent Casey Silver. - Nie chodzi przecież tylko o wyścig. Prawdziwy wyścig to wewnętrzne zmagania bohatera samego ze sobą. On poszukuje wewnętrznego spokoju, pragnie odkupienia dawnych win. Pomysłem Silvera było zatrudnienie Johnstona, z którym pracował przy "Dogonić kosmos". Jego zdaniem, Johston ma wielką wizualną wyobraźnię i nie ulega sentymentalnym impulsom, co łatwo mogłoby "spalić" temat. Johnston wspominał: Scenariusz czytałem jak thriller. Bardzo chciałem uniknąć jednego - koń nie mógł stać się jakimś superbohaterem, rodzajem Lassie. Był pan i jego koń. Tak było w latach 90. ubiegłego wieku. Natomiast Mortensen twierdził, że bardzo lubi kręcić filmy w siodle, ponieważ sam jest zapalonym jeźdźcem. Jeździł głównie jako dziecko, a odnowił znajomość z końmi na planie "Władcy pierścieni". Instruktor jazdy konnej Rex Peterson powiedział: Właściwie nie miałem tu nic do roboty. Szczerze mówiąc, nie widziałem aktora, który by jeździł lepiej. Mortensen zamęczał go pytaniami o sposoby i techniki jazdy A.D. 1890. Na wiele pytań po prostu nie potrafiłem odpowiedzieć - wyznał szczerze Peterson.

Wygląda na to, że w najbliższym czasie będę grał bohaterów bardzo zdecydowanych. Sam nie zawsze taki jestem, dlatego może tego typu role tak bardzo mi odpowiadają - śmiał się aktor. O pracy z Johnstonem opowiadał: Joe jest bardzo spokojny, rzeczowy i konkretny. Ma gotowe koncepcje, ale zawsze chętnie dyskutuje z ekipą, także z aktorami. Nie o każdym hollywoodzkim reżyserze da się to powiedzieć. Reżyser rewanżował mu się komplementami: Viggo jest zawsze przygotowany. Ma koncepcję roli, której się trzyma, ale nigdy niewolniczo. Jest także otwarty na konieczne korekty. I nie myśli tylko o swojej roli, lecz o całym filmie.

Frank to outsider, który przełamuje bariery i otwiera się na innych. Grałem już podobne postaci, one mnie fascynują - mówił Mortensen.

4. W upale i w chłodzie

Film kosztował 90 milionów dolarów. Zdjęcia trwały od sierpnia 2002 roku do końca lutego 2003 roku. Większość sekwencji we wnętrzach powstała w studio w Los Angeles, kręcono także w Montanie, Południowej Dakocie i w Meksyku, a także w Maroku. Tam było - jak się można spodziewać - najtrudniej. Omar Sharif wspominał, że gdy w tych samych okolicach kręcił "Lawrence'a z Arabii", to była to prawdziwa szkoła przetrwania. Teraz wybudowano tu mnóstwo hoteli, jest doskonałe zaplecze. Czujesz, jakby część Hollywood przeniosła się na pustynię - śmiał się aktor. Johnston także chwalił miejscowe "bardzo profesjonalne filmowe zaplecze". Jednak upał bardzo dawał się ekipie we znaki. Ludzie i zwierzęta byli zmęczeni, czasem posłuszeństwa odmawiał sprzęt. Z kolei w Montanie panowało przenikliwe zimno. Jednak największym problemem był transport, w tym wielu wytresowanych zwierząt, a także ustawiczne burze piaskowe w Maroku, uniemożliwiające częstokroć zdjęcia.

Na planie znalazło się ponad 800 koni, wielbłądy, sępy, sokoły, króliki, psy, małpy i bizony. Najważniejszy był oczywiście mustang - odtwórca roli Hidalgo. Główną końską rolę zagrał pony T.J., wyłoniony spośród setek koni podczas długiego castingu. Ma prawdziwą osobowość - twierdził Mortensen. - Myślę, że był naprawdę dumny z tego, co robił. Na zakończenie zdjęć przejechałem na nim tuż przed kamerą, tak żeby miał swoje wielkie gwiazdorskie zbliżenie.

Johnston, choć bardzo doświadczony w realizacji filmów z efektami specjalnymi, ograniczył komputerowe efekty do minimum. Twierdził, na podstawie swoich doświadczeń z planu "Poszukiwaczy zaginionej arki", że najlepiej bronią się w filmie plenerowym tradycyjne techniki. Poprosiłem Tima Alexandra z Industrial Light and Magic, by efekty specjalne były jak najmniej widoczne - mówił reżyser. Komputerowe efekty pojawiają się w scenach burzy piaskowej i ataku szarańczy. Komputery okazały się też bardzo pomocne przy wymazywaniu samochodów i innych śladów cywilizacji z pustynnego krajobrazu, który według koncepcji reżysera miał stać się jednym z bohaterów filmu. Reszta to efekty tradycyjne wykorzystujące blue box i tylną projekcję.

5. O obsadzie

Viggo Mortensen
Amerykański aktor. Urodził się 20.10.1958 roku w Nowym Jorku. Jego ojciec był Duńczykiem, matka - Amerykanką. W dzieciństwie mieszkał wraz z rodziną w Wenezueli, Argentynie i Danii. W Nowym Jorku uczęszczał do aktorskiej szkoły prowadzonej przez Warrena Robertsona. Bez większego powodzenia wystąpił w kilku filmach i nowojorskich przedstawieniach teatralnych, po czym przeniósł się do Los Angeles, gdzie odniósł pierwszy sukces w sztuce teatralnej "Bent" wystawionej w Coast Playhouse, za co zdobył wyróżnienie miejscowych krytyków. Największą popularność przyniosła mu rola Aragorna w Tolkienowskiej trylogii "Władca pierścieni". Zajmuje się także fotografią, malarstwem i poezją. Swoje prace wystawiał m.in. w Robert Mann Gallery (Nowy Jork), Stephen Cohen Gallery (Los Angeles), Track 16 Gallery (Los Angeles). Założył wydawnictwo Perceval Press, wydające głównie poezję oraz eseje na temat literatury.

Filmografia:
1984 - George Washington (miniserial TV; TVP: Waszyngton), 1985 - Witness (wideo, TVP: Świadek), Purpurowa róza z Kairu (The Purple Rose of Cairo), Search for Tomorrow (serial TV), 1987 - Salvation!, inny tytuł: Salvation! Have You Said Your Prayers Today?, Miami Vice (serial TV; TVP: Policjanci z Miami, odc. Red Tape), 1988 - Fresh Horses, Prison, 1990 - Leatherface: Texas Chainsaw Massacre III, inny tytuł: Texas Chainsaw Massacre III, Młode strzelby II (Young Guns II), The Reflecting Skin (TVP: Świecąca skóra), Tripwire, Once in a Blue Moon (TV), 1991 - The Indian Runner (wideo, Polsat, TVP: Indiański biegacz), 1993 - Boiling Point, Ruby Cairo (wideo, TVP: Rubin z Kairu), Życie Carlita (Carlito's Way), The Young Americans, Ewangelia według Harry'ego (The Gospel According to Harry), 1994 - Floundering, Desert Lunch, The Crew, American Yakuza (wideo: Amerykański yakuza), 1995 - Karmazynowy przypływ (Crimson Tide), Black Velvet Pantsuit, The Prophecy, inne tytuły: God's Army, God's Secret Army (wideo: Armia Boga), Gimlet, 1996 - Passion of Darkly Noon, inny tytuł: Darkly Noon, Albino Alligator (wideo: Biały aligator), Portret damy (The Portrait of the Lady), Tunel (Daylight), 1997 - Vanishing Point (TV; wideo, TVP: Znikający punkt), G.I. Jane (G.I. Jane), La pistola de mi hermano, inny tytuł: My Brother's Gun, 1998 - Morderstwo doskonałe (A Perfect Murder), Psychol (Psycho), 1999 - A Walk on the Moon (wideo, DVD: Spacer po księżycu), 2000 - 28 dni (28 Days), 2001 - Władca pierścieni: Drużyna pierścienia (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring), Quest for the Ring (TV), 2002 - Władca pierścieni: Dwie wieże (The Lord of the Rings: Two Towers), 2003 - Władca pierścieni: Powrót króla (The Lord of the Rings: The Return of the King), Live Freaky Die Deaky (tylko głos), Hidalgo (Hidalgo - Ocean Ognia)

Omar Sharif
Właśc. Michael Shalboub. Egipski aktor występujący w wielu produkcjach międzynarodowych. Urodził się 10.04.1932 roku w Aleksandrii w rodzinie o palestyńsko-egipskich korzeniach. Dwukrotnie zdobył Złoty Glob za role w filmach Davida Leana: "Lawrence z Arabii" (także nominacja do Oscara) i "Doktor Żywago". Włada biegle sześcioma językami. Jest zapalonym brydżystą i hodowcą koni wyścigowych. Był reprezentantem Egiptu w tej dyscyplinie podczas igrzysk olimpijskich w 1964 roku. Wolę raczej grać w brydża niż nakręcić zły film - mawia. W sierpniu 2003 roku został skazany na miesiąc więzienia w zwieszeniu oraz karę grzywny za bójkę z oficerem policji, który interweniował podczas jego sprzeczki z krupierem w jednym z kasyn w Paryżu. Aktor tak skomentował to wydarzenie: Niespodziewanie stałem się bohaterem w całej Francji. Pewnie dlatego, że uderzyć policjanta to skryte marzenie każdego Francuza. Jest autorem książki "Omar Sharif's Life in Bridge". Jego żoną (1955-66) była Faten Hanama, wielka gwiazda egipskich melodramatów, z którą wystąpił w wielu swych wczesnych filmach.

Filmografia
1953 - Siraa fil-wadi, 1954 - Shaytan al-Sahra, 1955 - Ayyamine el helwa, Chitane es Sahra, 1956 - Chatelaine du Liban, Siraa fil-mina, Ard el salam, 1957 - Chati el asrar, La anam, 1958 - Goha, Galtet Halibi, Min alj imraa, 1959 - Seraa fil Nil, Maweed maa maghoul, Saidate el kasr, Mouid maa el Majhoul, Fediha fil Zamalek, Ehna el Talamza, 1960 - Ishayat hub, Bidaya wa nihaya, 1961 - Nahr el hub, Fi baitina rajul, Laat el Hob, Hobbi el wahid, Jharan el Asayad, 1962 - Lawrence of Arabia (TVP, DVD: Lawrence z Arabii), 1963 - El Mamaleak, 1964 - Upadek Cesarstwa Rzymskiego (Fall of the Roman Empire), Behold a Pale Horse, Yellow Rolls - Royce (TVP: Żółty Rolls-Royce), 1965 - Dżyngis-Chan (Genghis-Khan), Przygody Marco Polo (Fabulese aventure de Marco Polo, inny tytuł: Maravigliose avventure di Marco Polo), Doctor Zhivago (wideo, DVD, TVP: Doktor Żywago), 1966 - Poppies Are Also the Flowers, inne tytuły: Poppy Is Also a Flower, The Opium Connection, 1967 - Noc generałów (The Night of the Generals), C'era una volta, inne tytuły: La belle et le cavalier, Cinderella: Italian Style, More than a Miracle, 1968 - Funny Girl (TVP: Zabawna dziewczyna), Mayerling (Mayerling), 1969 - Złoto Mackenny (Mackenna's Gold), Che !, The Appointment, 1971 - Jeźdźcy (The Horsemen), Cenny łup (Le Casse, inne tytuły: Gli scassinatori), The Last Valley, 1972 - Le droit d'aimer, inne tytuły: Il dritto di amare, Brainwashed, The Right to Love, 1973 - Isla misteriosa y el capitán Nemo (miniserial TV), 1974 - The Tamarind Seed (wideo, TVP: Ziarno tamaryszku), "Britannic" w niebezpieczeństwie (Juggernaut), 1975 - Funny Lady (TVP: Zabawna dama), 1976 - Ace Up My Sleeve, inny tytuł: Crime and Passion, Powrót Różowej Pantery (The Pink Panther Strikes Again), 1978 - Mysteries of the Great Pyramid (TV, dok., narrator), 1979 - Ashanti (wideo, TVP: Ashanti), Bloodline, inny tytuł: Sidney Sheldon's Bloodline (TVP: Krwawy ślad), 1980 - S.H.E. (TV, wideo: Ona), The Baltimore Bullet (wideo: Bila z Baltimore), Pleasure Palace (TV), Oh, Heavenly Dog ! (wideo: Niebiański pies), 1981 - Green Ice (wideo: Zielony lód), 1983 - Ayoub, 1984 - The Far Pavilions (TV, TVP: Odległe pawilony), Top Secret! (wideo, DVD, TVP: Ściśle tajne), 1986 - Peter the Great (miniserial TV, TVP: Piotr Wielki), Harem (TV, wideo, TVP: Harem), Anastasia: The Mystery of Anna (TV, TVP: Tajemnica Anastazji), 1987 - La Martingale, Grand Larceny, 1988 - Les possédés (TVP: Biesy), Les pyramides Bleues, inne tytuły: The Novice, La novicia, Keys to Freedom, inny tytuł: Death Dealers (wideo: Klucze do wolności), Michealangelo and Me, 1989 - Quatro piccole donne (TV), Il principe del deserto, inne tytuły: Maktub, la legge del deserto, Lion of the Desert, miniserial , wideo, TVP: Maktub - prawo pustyni), This Is Your Life (serial TV, odc. Omar Sharif), 1990 - Le roi de Patagonie, inny tytuł: Moi, Antoine de Touens, roi de Patagonie, Mountains on the Moon (wideo, TVP: Księżycowe góry), Viaggio d'amore, The Rainbow Thief (TVP: Złodziej tęczy), 1991 - Memories of Midnight, inny tytuł: Sidney Sheldon's Memories of Midnight, miniserial TV), Al-moaten al Myssri, Al Aragoz, 1992 - Mrs. ‘arris Goes to Paris (TV), Tengoku no Taizai, Mayrig, Beyond Justice, inny tytuł: Desert Law, 1993 - 558 rue paradis, Mayrig (miniserial TV), Dehk, we leab we gad we hob, 1994 - Lie down with Lions, inny tytuł: Red Eagle (TV), 1995 - Catherine the Great (miniserial TV, TVP: Katarzyna Wielka), 1996 - Gulliver's Travels (Hallmark: Podróże Guliwera), Umm Kulthum, inny tytuł: Umm Kulthum: A Voice Like Egypt (dok., narrator), 1997 - Heaven Before I Die, 1999 - Trzynasty wojownik (13 th Warrior), 2001 - The Parole Officer, Shaka Zulu: The Citadel (TV, TVP: Zulus Czaka: Cytadela), 2003 - Monsieur Ibrahim et les fleurs de Coran, Soyez prudents (serial TV), Les Mythes urbains (serial TV), 2004 - Hidalgo - Ocean Ognia (Hidalgo), Return of the Thief of Baghdad (w realizacji), Cyber Meltdown (w realizacji)

6. O reżyserze

Joe Johnston
Amerykański reżyser. Urodził się w 1950 roku, w Fort Worth w Teksasie. Początkowo chciał studiować oceanografię. Ukończył jednak USC Film School w 1984 roku. Od lat związany z produkcjami Stevena Spielberga, gdzie początkowo pracował nad efektami specjalnymi, potem był scenografem, drugim reżyserem i producentem ("Willow"). To on obmyślił koncepcję postaci Yody oraz wiele rodzajów pojazdów i broni z "Gwiezdnych wojen". W 1982 roku zdobył Oscara za efekty specjalne do "Poszukiwaczy zaginionej arki". Jako aktor pojawił się w małej roli w "Gwiezdnych wojnach" (Star Wars, 1977).

Filmografia
1989 - Kochanie, zmniejszyłem dzieciaki (Honey, I Shrunk the Kids), 1991 - Rocketeer (The Rocketeer), 1992 - Young Indiana Jones Chronicles (serial TV, TVP: Kroniki młodego Indiany Jonesa, odc. Princeton, 1916), 1994 - The Pagemaster (wideo: Władca księgi), 1995 - Jumanji, 1999 - October Sky (DVD: Dogonić kosmos), Adventures of Young Indiana Jones: Springtime Adventure (V), Jurassic Park III (Jurassic Park III), 2004 - Hidalgo - Ocean Ognia (Hidalgo)

7. Głosy amerykańskich mediów

"Hidalgo" jest wspaniały: ma styl, rozmach i serce prawdziwego arcydzieła.
Jim Svejda, KNX/CBS Radio

Porywający film dla widzów w każdym wieku. Wielka epika w starym stylu, bliska "Lawrence'owi z Arabii". Viggo jest fantastyczny! Święto dla oczu i serca.
Dean Richards, WGN-TV (WB) & WGN Radio

Poruszający film akcji i przygody, który potwierdza, że Viggo Mortensen jest wielką gwiazdą.
Bruce Westbrook, Houston Chronicle / Houston

"Hidalgo" to wielki porywający epicki obraz. Przygoda, która zauroczy widownię, niezależnie od jej wieku.
Sandie Newton, KTVT-TV (CBS) / Dallas

Źródło: Pressbook do Hidalgo, FILM.pl
Opracował: Penguin